诗文在线查询

yě miào bēi
野庙碑

bēi zhě, bēi yě.
碑者，悲也。
gǔ zhě xuán ér biǎn, yòng mù.
古者悬而窆，用木。
hòu rén shū zhī yǐ biǎo qí gōng dé, yīn liú zhī bù rěn qù, bēi zhī míng yóu shì ér dé.
后人书之以表其功德，因留之不忍去，碑之名由是而得。
zì qín hàn yǐ jiàng, shēng ér yǒu gōng dé zhèng shì zhě, yì bēi zhī, ér yòu yì zhī yǐ shí, shī qí chēng yǐ.
自秦汉以降，生而有功德政事者，亦碑之，而又易之以石，失其称矣。
yú zhī bēi yě miào yě, fēi yǒu zhèng shì gōng dé kě jì, zhí bēi fū méng jié qí lì, yǐ fèng wú míng zhī tǔ mù ér yǐ yǐ! ōu yuè jiān hǎo shì guǐ, shān jiāo shuǐ bīn duō yín sì.
余之碑野庙也，非有政事功德可纪，直悲夫甿竭其力，以奉无名之土木而已矣！瓯越间好事鬼，山椒水滨多淫祀。
qí miào mào yǒu xióng ér yì yǒu ér shuò zhě, zé yuē jiāng jūn yǒu wēn ér yuàn xī ér shǎo zhě, zé yuē mǒu láng yǒu ǎo ér zūn yán zhě, zé yuē lǎo yǒu fù ér róng yàn zhě, zé yuē gū.
其庙貌有雄而毅、黝而硕者，则曰将军；有温而愿、晰而少者，则曰某郎；有媪而尊严者，则曰姥；有妇而容艳者，则曰姑。
qí jū chǔ zé chǎng zhī yǐ tíng táng, jùn zhī yǐ bì jí.
其居处则敞之以庭堂，峻之以陛级。
zuǒ yòu lǎo mù, zǎn zhí sēn gǒng, luó niǎo yì yú shàng, chī xiāo shì qí jiān.
左右老木，攒植森拱，萝茑翳于上，鸱鸮室其间。
chē mǎ tú lì, cóng zá guài zhuàng.
车马徒隶，丛杂怪状。
méng zuò zhī, méng bù zhī, zǒu wèi kǒng hòu.
甿作之，甿怖之，走畏恐后。
dà zhě chuí niú cì zhě jī shǐ, xiǎo bù xià quǎn jī yú shū zhī jiàn.
大者椎牛；次者击豕，小不下犬鸡鱼菽之荐。
shēng jiǔ zhī diàn, quē yú jiā kě yě, quē yú shén bù kě yě.
牲酒之奠，缺于家可也，缺于神不可也。
bù cháo xiè dài, huò yì suí zuò, mào rú xù mù lì lì rán.
不朝懈怠，祸亦随作，耄孺畜牧栗栗然。
jí bìng sǐ sàng, méng bù yuē shì dīng qí shí yé! ér zì huò qí shēng, xī guī zhī yú shén.
疾病死丧，甿不曰适丁其时耶！而自惑其生，悉归之于神。
suī rán, ruò yǐ gǔ yán zhī, zé lì yǐ jīn yán zhī, zé shù hū shén zhī bù zú guò yě.
虽然，若以古言之，则戾；以今言之，则庶乎神之不足过也。
hé zhě? qǐ bù yǐ shēng néng yù dà zāi, hàn dà huàn, qí sǐ yě zé xuè liáng yú shēng rén.
何者？岂不以生能御大灾，捍大患，其死也则血良于生人。
wú míng zhī tǔ mù bù dàng yǔ yù zāi hàn huàn zhě wèi bǐ, shì lì yú gǔ yě míng yǐ.
无名之土木不当与御灾捍患者为比，是戾于古也明矣。
jīn zhī xióng yì ér shuò zhě yǒu zhī, wēn yuàn ér shǎo zhě yǒu zhī, shēng jiē jí, zuò táng yán, ěr xián páo, kǒu liáng ròu, zài chē mǎ, yōng tú lì zhě jiē shì yě.
今之雄毅而硕者有之，温愿而少者有之，升阶级，坐堂筵，耳弦匏，口粱肉，载车马，拥徒隶者皆是也。
jiě mín zhī xuán, qīng mín zhī yē, wèi cháng chù yú xiōng zhōng.
解民之悬，清民之暍，未尝怵于胸中。
mín zhī dāng fèng zhě, yī rì xiè dài, zé fā hàn lì, sì yín xíng, qū zhī yǐ jiù shì, jiào shén zhī huò fú, shú wèi qīng zhòng zāi? píng jū wú shì, zhǐ wèi xián liáng, yī dàn yǒu dài fū zhī yōu, dāng bào guó zhī rì, zé huí náo cuì qiè, diān zhì cuàn bó, qǐ wèi qiú lǔ zhī bù xiá.
民之当奉者，一日懈怠，则发悍吏，肆淫刑，驱之以就事，较神之祸福，孰为轻重哉？平居无事，指为贤良，一旦有大夫之忧，当报国之日，则佪挠脆怯，颠踬窜踣，乞为囚虏之不暇。
cǐ nǎi yīng biàn yán yǔ zhī tǔ mù ěr, yòu hé zé qí zhēn tǔ mù yé? gù yuē: yǐ jīn yán zhī, zé shù hū shén zhī bù zú guò yě.
此乃缨弁言语之土木尔，又何责其真土木耶？故曰：以今言之，则庶乎神之不足过也。
jì ér wèi shī, yǐ jì qí mò: tǔ mù qí xíng, qiè wú mín zhī jiǔ shēng, gù wú yǐ míng tǔ mù qí zhì, qiè wú jūn zhī lù wèi, rú hé kě yí! lù wèi qí qí, jiǔ shēng shèn wēi, shén zhī xiǎng yě, shú yún qí fēi! shì wú zhī bēi, zhī sī wén zhī kǒng bēi!
既而为诗，以纪其末：土木其形，窃吾民之酒牲，固无以名；土木其智，窃吾君之禄位，如何可仪！禄位颀颀，酒牲甚微，神之享也，孰云其非！视吾之碑，知斯文之孔悲！